MÔI TRƯỜNG VÀ PHẢN ÁNH TRÁCH NHIỆM CỦA TU SĨ

His HolinessThe Dalai Lama - Tuệ Uyển chuyển ngữ

Theo dòng diễn tiến của những cuộc du hóa qua những quốc gia trên thế giới, giàu và nghèo, Đông và Tây, chúng tôi đã từng thấy con người say sưa với niềm vui sướng, và những con người khổ đau. Sự phát triển của khoa học kỷ thuậtdường như có đạt được thêm một ít đường nét, một số cải tiến; phát triển thường có nghĩa thêm ít nhiều những tòa nhà ở thành thị. Như một kết quả, sự cânbằng sinh thái – căn bản chính của đời sống chúng ta trên mặt đất - đã bị ảnh hưởng vô cùng rộng lớn.

Mặt khác, trong những ngày đã qua, người dân Tây Tạng đã sống một đời sống hạnh phúc, không có vấn nạn ô nhiễm, trong những điều kiện thiên nhiên. Ngày nay, khắp thế giới, kể cả Tây Tạng, môi trường sinh thái thoái hóa nhanh chóng vượt qua chúng ta. Chúng tôi hoàn toàn bịthuyết phục rằng, nếu tất cả chúng ta không làm một sư phối hợp năngđộng, với một ý nghĩa trách nhiệm toàn cầu, chúng ta sẽ thấy “sự sụp đổ dần dầncủa những hệ thống sinh thái mong manh đã nâng đở chúng ta, kết quả trong sự thoái hóa không thể đảo ngược không thể hồi phục của hành tinh chúng ta, trái đất.

Những đoạn thơ đã được viết nên để nhấn mạnh sự quan tâm sâu xa của chúng tôi, và để kêu gọi sự lưu tâm của tất cả mọi người để tiếp tục làm nên những tác động để bảo tồn và cứuchửa sự thoái hóa môi trường của chúng ta.

1- 
Ôi ĐứcThế Tôn
Đảnsinh từ cội Vô ưu
Đấngvô tỉ, không ai sánh bằng
Người,thấy sự tỏa khắp tất cả thiên nhiên
Củatương liên phụ thuộc
Giữamôi trường và tất cả chúng sinh
Luânhồi và Niết bàn
Độngvà bất động
Giáohuấn thế gian về từ bi
Bancho lòng nhân từ bao la trên tất cả chúng con

2- 
Ôi Đấngcứu độ
Ngườigọi là Quán Tự Tại
Hìnhtượng hóa của thân thể từ bi
Củatất cả chư Phật
Chúngcon khẩn cầu Ngài làm cho tâm linh chúng con được chín muồi.
Và làmcho ra quả để quán sát thực tại.
Để tanđi vọng tưởng

3- 
Tínhvị kỷ của chúng con như là đá khối
Thâmcăn cố đế trong tâm thức chúng con
Từ vôthỉ kiếp
Làmnhơ bẩn, đục ngầu và ô nhiễm
Môitrường
Tạothành nghiệp báo chung
Củatất cả chúng sinh

4- 
Ao vàhồ đã biến mất
Sự trongsạch, sự xinh tươi
Khôngkhí bị nhiễm ô
Vòmtrời tự nhiên nóng như lửa cháy
Nổ tungtừng mãnh
Chưatừng được biết trước đây

5- 
Núituyết lâu đời rực rở lộng lẫy vinh quang
Cúixuống và chảy ra thành nước
Đạidương uy nghiêm mất sự cân bằng muôn thuở
Và ngậptràn hải đảo

6- 
Nhữngsự nguy hiểm của lửa, nước và gió là không hạn chế
Hơinóng ngột ngạt phơi khô rừng xanh tươi tốt
Bạohành thế giới chúng ta với cuồng phong chưa từng nghe thấy.
Và nhữngđại dương dâng muối cho sức mạnh thiên nhiên.

7- Mặc dùcon người không thiếu giàu sang
Họ khôngđủ sức gìn giữ để thở không khí trong lành
Mưavà suối làm sạch sẽ không
Nhưngvẫn là những dung dịch trơ trơ và không năng lực

8- 
Chủngloại con người
Và vôsố chúng sinh
Sốngtrên cạn và nơi ẩm thấp
Quaycuồng dưới ách của khổ đau thân thể
Nguyênnhân bởi dịch bệnh hiểm nguy
Tâmthức họ tối tăm ảm đạm
Vớichậm chạp, sửng sờ và si ám
Hỉ lạcvới thân thể và tâm linh
Xa,xa lắc ở nơi vô tận

9- 
Chúngta làm ô nhiễm không cần thiết
Tâmtư công bình của bà mẹ đất chúng ta
Xé toạcnhững cây cối của bà để nuôi dưỡng những tham lam thiển cận.
Biếnđất đai phì nhiêu của chúng ta thành sa mạc cằn khô.

10-
Thiênnhiên lệ thuộc tương liên
Củamôi trường ngoại tại
Và tựnhiên nội tại loài người
Diễntả trong mật điển tantra
Hoạtđộng về y dược và thiên văn học
Quảthực đã được chứng minh
Bằngnhững kinh nghiệm hiện tại của chúng ta

11-
Tráiđất là nhà để muôn loài sinh sống
Bìnhđẳng và công bằng đến động và bất động
Vì thếlời dạy của Phật là âm thinh chân lý
Vớitrái đất vĩ đại là chứng nhân

12-
Nhưnhững chúng sinh cao quý nhận thức lòng ân cần
Củabà mẹ chúng sinh
Và làmsự báo đền ơn ấy
Vì thếtrái đất bà mẹ toàn cầu
Vớisự dưỡng nuôi bình đẳng
Nênđược lưu tâm với săn sóc và yêu thương

13-
Hãytừ bỏ sự hoang phí (làm)
Nhiễmô không là thiên nhiên sạch sẽ sáng trong
Củabốn đại
Và tànphá sự cát tường của nhân loại
Nhưnghãy miệt mài chính mình trong những hành động
Lợiích cho toàn nhân loại

14-
Dướigốc cây là câu chuyện vĩ đại Đức Phật đản sinh
Dướigốc cây, Ngài vượt thắng đam mê
Và đạt đến giác ngộ hoàn toàn
Dướihai cây sala Ngài đã nhập niết bàn
Quảthực, Đức Phật đã giữ cây trong một sự quý mến vô vàn. 

15-
Nơiđây, phát nguyên của Văn Thù Sư Lợi
ĐạoSư Tông Khách Ba thân hiển lộ rực rở đẹp tươi 
Đượcghi dấu bởi cây trầm hương
Manghàng trăm nghìn hình tượng của Phật

16-
Có phảikhông được biết rõ
Rằngmột số bổn tôn siêu việt
Nhữngtâm linh và bổn tôn địa phương cao cả
Xâydựng những lâu đài của họ trong cây?

17-
Câyxum xuê tịnh hóa làn gió
Giúpchúng ta thở không khí duy trì sự sống
Chúnglàm vui ánh mắt và tâm chân thật
Bóngcủa chúng làm một nơi ngơi nghĩ hân hoan

18-
Trongluật tạng, Phật dạy tu sĩ
Chămsóc cho những cây yếu mềm
Từ đây,chúng con học đạo đức
Củatrồng trọt và bảo dưỡng cây xanh

19-
Đức Phật cấm tu sĩ cắt cây
Nguyênnhân những người khác cắt cây đang sống
Pháhoại những hạt giống hay làm ô uế cỏ xanh tươi
Điềunày nên truyền cảm hứng cho chúng ta
Yêumến và bảo vệ môi trường chứ?

20-
Ngườita nói rằng, trong thế giới Cực lạc thiên đàng
Câycối khởi sinh
Nhờsự gia hộ của Đức Phật
Và tiếngdội của âm thanh
Là nhữnggiáo lý đạo Phật căn bản
Nhưvô thường

21-
Đấylà cây mang đến mưa
Câygiữ bản chất của đất
Kalpa-Taru,cây của ước nguyện đủ đầy
Nhữngsự cư trú thật sự trên đất
Để phụcvụ tất cả những mục tiêu

22- 
Ngày xửa ngày xưa ấy
Ôngbà tổ tiên ta đã ăn trái trên cây
Mặcáo quần bằng lá cây
Khámphá ra lửa bằng sự cọ xát gỗ
ẩn náogiữa những tàng cây
khihọ chạm trán phải hiểm nguy

23-
Ngaycả trong thời đại của khoa học
Củakỷ thuật
Câycung cấp cho ta nơi trú ngụ
Ghếcho ta ngồi lên
Giườngcho ta nằm xuống
Khitrái tim rực cháy
Vớingọn lửa của giận hờn
Nhiênliệu của cải vả xung đột
Câymang đến sự tươi vui, đón chào mát mẻ

24-
Trêncây mang những tiếng gầm vang
Củatất cả đời sống trên mặt đất
Khinó bị quét sạch đi
Mặtđất được minh họa bằng thí dụ
Củacây Jambu
Sẽ chỉcòn lại chẳng gì khác hơn là một sa mạc buồn thảm hoang tàn.

25-
Khôngcó gì thân thiết đến đời sống hơn là sự sống
Liễungộ điều này, như trong Luật tạng
ĐứcPhật đã ban điều ngăn cấm
Nhưdùng nước có những vi sinh

26-
Trongnhững vùng hẻo lánh của Hy Mã Lạp Sơn
Vàonhững ngày xưa, vùng đất Tây Tạng
Tuântheo sự ngăn cấm săn bắt hay câu cá
Và,trong những thời điểm định rõ, ngay cả xây dựng
Nhữngtruyền thống này là quý báo
Bởivì chúng bảo vệ và ấp ủ
Sự sốngcủa những tạo vật thấp hèn, bơ vơ, không khả năng tự vệ

27-
Vuichơi với sự sống của những tạo vật khác
Mà khôngcó chút cảm thương hay ngượng ngịu
Là tronghành động của săn bắt hay câu cá hay thể thao
Là mộthành vi bạo động không chú ý và vô ích
Mộtsự vi phạm những quyền nghiêm trọng
Củatất cả mọi sự sống và chúng sinh

28-
Chămchú ân cần đến thiên niên
Củasự tương tức tương nhập của tất cả tạo vật
Củacả sinh vật lẫn những vật vô tri
Chúngta không bao giờ nên dễ duôi trong nổ lực
Để bảotồn và duy trì năng lượng của thiên nhiên

29-
Trongmột ngày, tháng, năm nào đấy chúng ta nên tiến hành
Buổilễ về trồng cây
Do thế,chúng ta phải đầy đủ ý thức trách nhiệm
Phụcvụ những thành viên của chúng ta
Khôngchỉ mang đến niềm hạnh phúc cho một người
Mà làmlợi lạc cho tất cả.

30-
Nguyệncho năng lực để tuân thủ điều này là đúng đắn
Và sựngăn chừa từ những thực hành sai lầm và những hành động xấu ác
Nuôidưỡng và tăng thêm sự thịnh vượng của thế giới
Nguyệncho nó làm cho cường tráng chúng sinh và giúp chúng nở hoa
Nguyệncho niềm vui sướng núi rừng và niềm hạnh phúc nguyên sơ
Mãimãi gia tăng, mãi mãi lan tỏa và bủa khắp tất cả.

This poem was releasedon the occasion of the presentation.by His Holiness the Dalai Lama of a statueof the Buddha to the people of India.and to mark the opening of the International Conference on EcologicalResponsibility: A Dialogue With Buddhism on October 2, 1993, at. New Delhi, (A booklet. of the poem, in Tibetan andEnglish, is distributed by Tibet House, NewDelhi)

The Sheltering Tree ofInterdependence: Buddhist Monks Reflections on Ecological Responsibility
Tuệ Uyểnchuyển ngữ
11-10-2009
http://www.dalailama.com/page.89.htm