Susan Faust/ Jean Zukowski / Tuệ Uyển chuyển ngữ
HIỂU BIẾT NHỮNG NỀN VĂN HÓA
Văn hóa thì không có đúng hay sai. Văn hóa chỉ đơn thuần là sự khác nhau, và những sự khác nhau đó là kết quả trong sự hứng khởi và xung đột. Nhân loại chúng ta sống trong một nền văn hóa, và văn hóa cho chúng ta những sự hướng dẫn như cung cách làm thế nào để sống. Văn hóa mà chúng ta lớn lên nói với chúng ta hành động như thế nào với những người khác. Nó quyết định chúng ta là ai và chúng ta là gì.
Những nhà nhân chủng học và xã hội học là những nhà khoa học xã hội nghiên cứu về những nền văn hóa và xã hội. Họ chia văn hóa ra làm những nhóm dùng những tiêu chuẩn khác nhau. Thí dụ, một điểm phân chia, đấy là một nền văn hóa nông thôn hay thành thị. Dĩ nhiên, không có một nền văn hóa nào mà tất cả là một hay khác hơn; tuy thế, sự khác nhau là rõ ràng dưới một số hoàn cảnh. Nếu chúng ta đặt nền văn hóa cực đoan thành thị về một phía, và nền văn hóa cực đoan nông thôn về một phía, chúng ta có một lằn phân giải. Lằn phân giải là một đường, như một đồ thị toán học, nó nối kết hai cực đoan. Một số nền văn hóa nông thôn hơn hay thành thị hơn trong giá trị của họ hơn những phía kia.
Trong tổng quát, văn hóa nông thôn được gọi là văn hóa cộng đồng-Gemeinschaft. Ngôn từ Gemeinschaft trong tiếng Đức được dùng để diễn tả những xã hội có khuynh hướng một gia đình rộng lớn liên kết chặc chẻ (ông bà, cô dì, chú bác, dòng họ). Những người trong xã hội cộng đồng nghĩ về chính họ như một bộ phận của một đơn vị, như một gia đình trong một làng. Người ta hợp tác với những người khác. Họ sống trong hòa hiệp, và họ sống tập thể. Họ có khuynh hướng sống trong những làng nhỏ, và đời sống của họ thường là trồng trọt và chăn nuôi. Nếu mọi người làm việc của mình, chi có ít những sự không đồng ý. Những thành viên trong cộng đồng hổ trợ mỗi người một cách tâm lý, và họ phụ thuộc vào những người khác trong nhóm của họ sự giúp đở về tài chính và tình cảm. sự nhấn mạnh trong loại hình xã hội này là trong sự hình thành hay trở thành một loại người nào đấy. Một học sinh thành viên của nhóm có thể nhận sự giúp đở từ những thành viên khác vì thế học sinh ấy có thể đến một trường đại học để học hỏi thêm về nông nghiệp. Trong cách này, khi tốt nghiệp trở về, họ có thẻ giúp đở toàn thể cộng đồng. Trong xã hội cộng đồng- Gemeinschaft người ta có khuynh hướng giữ gìn những niềm tin tưởng giống nhau, và họ hướng hành động trong những phương cách xác định.
Những cư dân thành thị có khuynh hướng về cuối đường phân giải ngược lại với một xã hội cá nhân-Gesellschaft. Họ thường sống trong công kỷ nghệ hay buôn bán. Sự nhấn mạnh là không hình thành hay trở thành, mà chỉ là hành động. Gia đình của họ thì nhỏ (mẹ, cha, và hai đứa con). Họ có khuynh hướng sống xa những thành viên khác của gia đình rộng lớn của họ, vì thể họ phải độc lập hơn những cư dân nông thôn. Những thành viên của xã hội cá nhân-Gesellschaft không mong chờ hay nghĩ đến sự giúp đở từ bất cứ ai khác hơn những thành viên gia đình mình. Một học sinh phải nhận học bổng từ một tổ chức, và mượn tiền từ ngân hàng, hay làm việc để dành tiền cho việc đến đại học. Thành phố không bao giờ nghỉ đến việc hổ trợ một học sinh đến trường. Vì thế, giá trị của một cá tình mạnh mẻ trở thành một phần của những thành viên trong loại hình xã hội này. Thí dụ, người ta không ăn mặc giống nhau. Những điều tin tưởng của họ cũng thường là khác nhau. Sự nhấn mạnh của chủ nghĩa cá nhân có thể là nguyên nhân xung đột, không đồng ý, và thiếu sự hòa hiệp.
Những cộng đồng nông thôn có khuynh hướng liên hệ hổ tương cao. Những cộng đồng thành thị có khuynh hướng liên hệ hổ tương thấp. Sự định nghĩa này phản ánh sự ảnh hưởng hay kiểm soát trên thái độ của một cá nhân nhiều như thế nào mà xã hội có. Một người từ một xã hội có khuynh hướng liên hệ hổ tương cao biết một cách chính xác những gì mà những người khác trong xã hội mong chờ hay nghĩ về họ. Không cần phải yêu cầu hay bàn thảo về những trách nhiệm của một người. Xa hơn thế, ít có cơ hội liên hệ cho sự thiếu thông cảm. Trái lại, người trong xã hội có khuynh hướng liên hệ hổ tương thấp có ít những quy tắc để hạn chế tầm nhìn của họ hơn. Họ có thể khám phá một cách tự do hơn. Người có liên hệ hổ tương thấp thường phạm phải nhiều sai lầm trong tiến trình tìm ra phương hướng hiệu quả nhất để hoàn thành mục tiêu của họ. Người trong hoàn cảnh liên hệ hổ tương thấp cần hỏi những câu hỏi và những đáp ứng thương lượng (nói qua những điều có thể) đến những hoàn cảnh mà khi họ phải đối diện.
Tôn giáo và chính trị là phần của mỗi xã hội. Một xã hội có khuynh hướng liên hệ hổ tương cao thường có một tôn giáo duy nhất và một loại hình chính trị đặc thù chính. Người ta sẽ hướng sự đồng thuận đến với nhau cả những vấn đề về chính trị và tâm linh. Những điều giống như thế thì không đúng với một xã hội có khuynh hướng liên hệ hổ tương thấp. Họ chắc chắn sẽ có nhiều tôn giáo, thường là tự do tôn giáo, và chính trị sẽ bao gồm nhiều nhóm với những ý tưởng rất đa dạng. Có thể có va chạm giữa những nhóm trong xã hội. Sự va chạm này sẽ là một phần của những tiên đoán văn hóa của những người trong xã hội. Họ sẽ biết sống thế nào một cách thoải mái với những sự không đồng ý, và va chạm chung quanh họ. Họ sẽ cảm thấy không thoải mái nếu mọi người đều đồng thuận.
Những người trong những nền văn hóa khác nhau phân phối thời gian, liên hệ giữa thiên nhiên và con người, liên hệ hổ tương giữa những cá nhân một cách khác biệt. Họ thường có những thái độ khác nhau đối với việc làm và sự ít nhiều thế nào mà một người có thể có trên những người khác. Những khác biệt như thế này có nghĩa là người ta sẽ đáp ứng đến những ngoại lực trong những cung cách khác nhau. Một người từ một nền văn hóa, dự báo về một cơn bảo đang đến là nguyên nhân để phủ kín những cửa sổ và bảo vệ tài sản. Một người từ một nền văn hóa khác, dự báo về cơn bảo là lý do để họ hướng về niềm tin và tín ngưỡng trong những đấng quyền năng để bảo vệ.
Một cách tương tự, nữ giới và nam giới (những phẩm chất của nữ tính và nam tính) được quy định bởi văn hóa. Những nghề nghiệp nào dành cho nữ giới? Nghề nghiệp nào dành cho nam giới? Mọi người trong mỗi nền văn hóa đối diện với cùng một vấn đề: làm thề nào để xác định rõ ràng, bản thân, gia đình, xã hội, tự nhiên nhân loại, thiên nhiên, và những quyền năng tự nhiên. Mỗi nền văn hóa thường định nghĩa những phần này của đời sống trong những cách đặc thù. Xa hơn thế, mọi người trong nền văn hóa ấy sẽ tìm một trình tự những phương thức để giải quyết những vấn đề này không chi thích hợp với nhau mà cũng là đặc điểm của nền văn hóa ấy.
Văn hóa không dễ dàng để học như ngôn ngữ. Vì thế, ngay cả “những người nói cùng ngôn ngữ,” họ có thể không có ý nghĩa giống nhau về cùng những sự vật, sự kiện dù cùng dùng những chữ ấy. Nó là sự khác nhau trong văn hóa và sự thiếu hiểu biết đã đưa đến những sự xung đột về mọi mặt- từ một sự thiếu hiểu biết nhỏ trong buôn bán giao dịch có thể đưa đến một cuộc chiến tranh lớn. Sự khác biệt trong những nền văn hóa là điều mà tại sao tất cả chúng ta cần một sự học vấn cho hòa bình, vì hòa bình.
---
LIVING TOGETHER IN A WORLD OF PEACE
Understanding Cultures
Susan Faust/Jean Zukowski
Tuệ Uyển chuyển ngữ
28-02-2009
No comments:
Post a Comment